1. เมตะดาต้า(metadata)คืออะไร
ความหมายของ เมตะดาต้า(metadata ) คือคำอธิบายข้อมูลหรือหมายถึงข้อมูลที่บอกรายละเอียดของข้อมูล( data about data ) เราคงคุ้นเคยกับการค้นหาเบอร์โทรศัพท์จากสมุดโทรศัพท์ ซึ่งภายในเล่มจะเป็นแหล่งรวบรวม เมตะดาต้า ของแต่ละบุคคลเพื่อบอกรายละเอียดของบุคคลที่เราต้องการค้นหา ได้แก่ ชื่อ ที่อยู่ เบอร์โทรศัพท์ หรือป้าย/ฉลากที่ติดบนภาชนะบรรจุ อาหาร เครื่องดื่ม สิ่งของเครื่องใช้ต่างๆ จะมีเมตะดาต้าเพื่ออธิบายข้อมูลแต่ละรายการว่าคืออะไร เช่น ฉลากยาจะประกอบด้วยเมตะดาต้าอธิบาย สรรพคุณ วิธีใช้ ส่วนประกอบ ขนาดบรรจุ วันผลิต วันหมดอายุ ของยาชนิดนั้นๆ เป็นต้น
เมตะดาต้า ได้เริ่มใช้ในกลุ่มพัฒนาฐานข้อมูลที่อ้างอิงถึงสารสนเทศในห้องสมุด เพื่อให้บรรณารักษ์ใช้ในการวิเคราะห์รายการหนังสือและวารสารภายในห้องสมุด ของห้องสมุดทั่วโลกซึ่งเป็นมาตรฐานสากล และใช้ได้ผล ต่อมาหลายคนคิดว่า น่าจะนำเอาวิธีการตามแบบที่บรรณารักษ์ใช้ ในห้องสมุดมาสืบค้นสารสนเทศผ่าน World Wide Web เพื่อให้ ได้สารสนเทศที่ตรงกับความต้องการและถูกต้อง รวดเร็ว โดยไม่ต้องเสียเวลาคัดเลือกจาก รายการข้อมูลที่แสดงผลออกมามากมาย
2. จุดมุ่งหมายของการจัดทำเมตะดาต้า
การให้ความสำคัญในการจัดทำเมตะดาต้าเริ่มแพร่หลายมากในในยุกต์ของการใช้อินเตอร์เน็ตเพื่อ การให้บริการสารสนเทศผ่าน World Wide Web ทำให้วงการสิ่งพิมพ์และสื่อสารมวลชน วิธีการสร้างสรรค์งาน การเผยแพร่ การบันทึกและสืบค้นสารสนเทศ ตลอดจนการนำเสนอสารสนเทศเปลี่ยนไป จากที่เคยเผยแพร่ในรูปสิ่งพิมพ์ กลายเป็นเผยแพร่ด้วยสื่ออิเล็กทรอนิกส์ สารสนเทศที่เผยแพร่ผ่าน World Wide Web ได้รับความนิยมและเพิ่มปริมาณมากขึ้นอย่างรวดเร็วเป็นผลให้เกิดความ ยุ่งยากในการสืบค้นเพื่อให้ได้สารสนเทศตามที่ต้องการ จึงมีความจำเป็นในการจัดทำเมตะดาต้าเพื่อบอกถึงคุณลักษณะและรายละเอียด ของสารสนเทศเหล่านั้นเพื่อให้ได้สารสนเทศตามลักษณะเฉพาะที่แท้จริงในแต่ละ รายการเป็นการนำไปสู่การสืบค้นที่มีประสิทธิภาพ และรวดเร็ว สามารถกำหนดว่าต้องการสารสนเทศเกี่ยวกับเรื่องอะไรก็จะได้สารสนเทศในเรื่องนั้นๆ เราจะพบว่าหัวเรื่องหรือคำสำคัญ(Keyword)ต่างๆ ที่ผู้เขียนเว็บเพจใส่ไว้ที่ Meta Tag ในส่วนบน(Head) ของเอกสาร HTML เป็น เมตะดาต้า ของสารสนเทศในเรื่องนั้นๆ เพื่อเป็นดัชนี ในการค้นหาข้อมูลจากเว็บไซต์ อย่างมีประสิทธิภาพเนื่องจากข้อความหรือคำสำคัญต่างๆ ที่ใส่ไว้ใน Meta Tag จะไปปรากฏตามหน่วยบริการค้นหาข้อมูล(Search Engines)
ตัวอย่าง การใช้ META Tags สำหรับอธิบายข้อความที่สำคัญ และคำสำคัญ(Keyword) ของสารสนเทศ บนเอกสาร HTML
survey, census, nso ”>
” content=“population census, labour, stat, statistics, economics, indicators”>
ข้อความภายใน Tags TITLE และ Tags META จะไปปรากฎอยู่ใน Search Engine ดังนี้
- ข้อมูลสถิติ/สำนักงานสถิติแห่งชาติ
- survey, census, nso
- population census, labour, stat, statistics, economics, indicators
สรุปได้ว่าสิ่งที่ผู้ใช้ข้อมูลต้องการคือข้อมูลที่มีลักษณะสอดคล้องและตรงกับความต้องการจึง จำเป็นต้องมีคำอธิบายหรือที่เรียกว่า เมตะดาต้า เพื่อบอกคุณลักษณะของข้อมูลหรือสารสนเทศนั้นๆ อย่างน้อยที่สุดควรมีเมตะดาต้าประกอบคำอธิบายข้อมูลตามหัวข้อต่อไปนี้
- ใคร (Who) เจ้าของข้อมูล ผู้ผลิตข้อมูล ผู้ให้ข้อมูลและผู้ที่เกี่ยวข้อง
- ทำไม (Why) บอกเหตุผลความเป็นมาของการจัดทำข้อมูล
- อะไร (What) มีชื่ออธิบายโดยย่อของข้อมูลหรือสารสนเทศเรื่องนั้น
- เมื่อไร(When) ข้อมูลถูกสร้างขึ้นเมื่อใด หรือรอบของการปรับปรุงข้อมูล
- ที่ไหน (Where) คำอธิบายขอบเขตของข้อมูล
- อย่างไร(How) ข้อมูลถูกสร้างขึ้นมาอย่างไร
3. มาตรฐาน ดับลินคอร์เมตะดาต้า(Dublin Core Metadata Standard)
Dublin Core เป็นองค์กรผู้ริเริ่มการกำหนดมาตรฐานเมตะดาต้าและส่งเสริมให้วงการสารสนเทศหันมาร่วมมือกัน ในการพัฒนาเกณฑ์สากลเพื่อสร้างมาตรฐานสารสนเทศอิเล็กทรอนิกส์โดยเน้นการพัฒนาศัพท์ วิชาการเมตะดาต้าสำหรับพรรนาสารสนเทศ โดยเริ่มพัฒนาเมตะดาต้าพื้นฐานสำหรับพรรนาสารสนเทศระหว่างปี ค.ศ. 1995 - 1996 เพื่อใช้เป็นมาตรฐานของสารสนเทศอิเล็กทรอนิกส์ สำหรับ ห้องสมุด หน่วยงานภาครัฐ และสำนักพิมพ์ ในการเผยแพร่สารสนเทศผ่านระบบออนไลน์ เพื่อนำไปสู่การสืบค้นอย่างมีประสิทธิภาพ และรวดเร็ว(สามารถหาข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับ Dublin Core Metadata ได้ที่ http://dublincore.org/ducument/dces)
4. ชุดหน่วยข้อมูลย่อยดับลินคอร์เมตะดาต้า(Dublin Core Metadata Elements Set)
Dublin Core Metadata Elements ประกอบด้วยชุดหน่วยข้อมูลที่แสดงลักษณะพื้นฐานของสารสนเทศ 15 หน่วยข้อมูลย่อย เพื่อให้เกิดการพัฒนาข้อมูลระบบดิจิตอล และการทำดัชนีสำหรับสืบค้นสารสนเทศได้อย่างมีประสิทธิภาพ
แล้วพบกันวัน อังคารที่ 6 มิ.ย. นะจ้ะ
คิดถึงเซียนหนึ่งคน คือ เทพนิทรา มาก มาก เลย
สมัครสมาชิก:
ส่งความคิดเห็น (Atom)
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น